علائم ترک خوردن دندان ها
ترک خوردن دندان ها میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. یکی از اصلیترین عوامل، ضعف و آسیب به ساختمان دندان میباشد. این آسیب میتواند ناشی از فشار زیاد بر روی دندان (مثلاً از فشردگی دندانها یا رویش نامناسب دندانها)، ضربه یا تصادف، برخی عادات غلیظ مثل گزیدگی، زدن به دندانها، یا حتی از فشار نامناسب در زمان خوردن مواد غذایی آسیب دیده باشد.
عوامل دیگری مانند تغییرات دمایی ناگهانی (مثل مصرف آب یخزده و سرد)، مصرف بیش از حد غذاها یا نوشیدنیهای اسیدی و شیرین نیز میتواند باعث ترک خوردن دندانها شود.
عوامل خارجی مانند شرایط زیستی، محیطی و عادات بهداشت دهان نیز میتوانند در ترک خوردن دندان ها نقش داشته باشند. برای مثال، نقص در بهداشت دهان، عدم مراقبت مناسب از دندانها و لثه، استفاده نامناسب از مسواک یا خیلی شدید استفاده از آن، همگی ممکن است باعث آسیب و ترکهای در دندانها شوند.
مهم است که مراقبتهای بهداشتی دهانی را رعایت کرده و به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید تا بهترین راهکارها برای جلوگیری از ترک خوردن دندانها و مشکلات آتی را دریافت کنید.
به طور کلی، دندانها کاملاً بادوام هستند و به گونهای طراحی شدهاند که در برابر قروچه کردن، گاز گرفتن و جویدن روزانه انواع غذاهای جامد مقاومت کنند. با این حال، گاهی اوقات، یک حادثه یکباره مانند افتادن یا ضربه به دهان – یا یک بیماری مزمن مانند دندان قروچه در شب – می تواند نیروی کافی ایجاد کند که دندان ترک خورده یا شکسته شود.
افرادی که سابقه پوسیدگی دندان، پرکردگی های بزرگ دندان و درمان ریشه دارند نیز ممکن است بیشتر مستعد شکستگی باشند.
دلایل رایج ترک خوردن دندان ها
فهرست مطالب
ترک خوردن دندان ها می تواند نتیجه بسیاری از حوادث احتمالی باشد. در برخی موارد، ممکن است تصور کمی داشته باشید که چه چیزی باعث شکستگی شده است، به خصوص اگر در یک شب در نتیجه دندان قروچه (براکسیسم) اتفاق بیفتد یا اگر به تدریج در طول زمان ایجاد شود. موارد زیر شایع ترین علل ترک خوردگی دندان هستند:
دندان قروچه
دندان قروچه می تواند به دلیل استرس و اصطکاک مکرر باعث ترک خوردن دندان ها شود. از آنجایی که دندان قروچه اغلب در طول خواب اتفاق می افتد، افراد ممکن است از وقوع آن آگاه نباشند – بنابراین منجر به ترک های “معمایی” در دندان ها می شود. این ترکها ممکن است بهعنوان شکستگیهای استرسی جزئی شروع شوند، اما اگر علت اصلی اصلاح نشود، در طول زمان میتوانند مهمتر و دردناکتر شوند.
دندانهای ضعیف
دندانهای ضعیف که با سایش طولانیمدت یا فرسایش مینا یا از دست رفتن ساختار دندان در اثر پرکردنهای بزرگ مشخص میشوند، به مراتب بیشتر مستعد ترک هستند. این به دلیل ساختار ناقص دندان است که قادر به مقاومت در برابر سختی های طبیعی دندان ها نیست. با این ساختار ضعیف دندان، ترک ها و شکستگی ها ممکن است راحت تر رخ دهد و حتی در کل دندان گسترش یابد. مینای دندان ضعیف یا فرسایش یافته می تواند در نتیجه عوامل ژنتیکی و همچنین آسیاب کردن، رژیم غذایی و برخی شرایط سلامتی مانند رفلاکس اسید باشد.
غذاهای سفت
آب نبات های سفت، نان های کهنه، تکه های یخ، و دانه های پاپ کورن نپخته همگی از عوامل مکرر ترک خوردن دندان ها هستند. گاز گرفتن بدون توجه به یک تکه غذا در زاویه مناسب برای ایجاد شکستگی دشوار نیست. برای جلوگیری از این اتفاق ناگوار، مطمئن شوید که به آرامی بجوید و میوه های بدون هسته و مواد غذایی مشابه را با احتیاط مرور کنید.
ضربههای تصادفی به دهان
ضربه مستقیم به دهان میتواند باعث پارگی دندان، شکستگی و سایر آسیبهای جدی دهان شود. اغلب اینها نتیجه یک حادثه ورزشی، سقوط غیرمنتظره یا تصادف اتومبیل است. این نوع شکستگیهای دندان ممکن است عوارض دیگری نیز در پی داشته باشد: ضربهای به دهان که باعث ترک خوردگی، لق شدن یا کنده شدن دندان میشود، باید به عنوان یک اورژانس دندانی در نظر گرفته شود که نیاز به توجه فوری دارد.
تغییرات شدید دما
هنگامی که مینای دندان به سرعت در معرض دمای مخالف قرار می گیرد – به عنوان مثال، بلافاصله پس از سوزاندن دهان خود روی یک فنجان چای داغ، یک تکه یخ گاز می گیرد – می تواند منجر به ترک های خط مو شود. این به این دلیل است که مینای دندان در طول تغییرات دما منبسط و منقبض می شود. اگر خیلی سریع این کار را انجام دهد، احتمالاً شکستگی ایجاد می شود یا ترک های موجود ممکن است بدتر شوند.
افزایش سن
با افزایش طول عمر ، مینای دندان و دندانهای ضعیفتری به وجود میآید که معمولاً بیشتر مستعد آسیب هستند. برای جلوگیری از ترک خوردن دندان ها، مینای دندان فرسوده باید طبق توصیه دندانپزشک به درستی ترمیم شود.
انواع دندان ترک خورده
خطوط کریز
خطوط کریز شکستگی های خط مو در مینای خارجی دندان هستند و به صورت خطوط عمودی معمولاً در دندان های جلویی بزرگسالان دیده می شوند. آنها بسیار کم عمق و بدون درد هستند و معمولاً هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند. خطوط کریز بیشتر یک موضوع آرایشی هستند و بسته به اندازه ممکن است لکه و پلاک را جمع کنند.
خطوط کریز از سالها سایش و پارگی از استفاده عمومی، فشار دادن یا آسیاب طولانی مدت، خوردن غذاهای سفت مانند مغز ذرت بو داده یا جویدن یخ ایجاد می شود. علل دیگر عبارتند از ضربه به دهان، استفاده از دندان به عنوان ابزار، جویدن اشیا، جویدن ناخن، حلقههای زبان، سوراخهای دندانی قبلی روی دندان، و تغییرات شدید دمایی ناگهانی مانند نوشیدن چیزی داغ و بعد از خوردن چیزی واقعا سرد.
درمان معمولاً مورد نیاز نیست، بنابراین گزینهها این است که آن را به حال خود رها کنید یا اگر از نظر زیبایی آزاردهنده است، احتمالاً ترمیم زیبایی انجام دهید. خطوط ترک را نمی توان به طور کامل از بین برد، بنابراین ممکن است یک روکش (یک ماده کامپوزیت یا چینی که جلوی دندان را می پوشاند) برای پوشاندن آنها توصیه شود.
کاسپ شکسته
کاسپ شکسته ضعیف می شود و معمولاً خود به خود می شکند. این همان شکستگی است که از خوردن سوپ یا نان نرم می شکند. شایع ترین نواحی شکستگی کاسپال عبارتند از کاسپ در سمت زبان در دندان های پشتی پایین و در سمت گونه در دندان های عقب بالایی . به ندرت به پالپ آسیب می رساند و درد زیادی ایجاد نمی کند.
شکستگی کاسپ زمانی اتفاق می افتد که ضعیف شدن کاسپ از طریق نیروی طولانی مدت بیش از حد یا پوسیدگی شدید دندان اتفاق می افتد. نیروهای معمولی که باعث شکستگی کاسپ می شوند عبارتند از: ساییدن و فشردن مزمن، ضربه، ترمیم ناموفق و گاز گرفتن غذاهای سفت. علائم ممکن است درد هنگام فشار و/یا درد ناشی از آزاد شدن فشار گاز گرفتن باشد. علائم بیشتر ممکن است حساسیت به دما، درد شدید هنگام جویدن، تحریک لثه، و لبه تیز روی دندان باشد که اغلب توسط زبان متوجه میشود.
درمان این شکستگی ها معمولاً روکشی است که هدف آن پوشاندن و محافظت از دندان است. بسته به میزان شکستگی دندان ممکن است در برخی موارد پر کردن دندان توصیه شود. اگر شکستگی در عمق دندان باشد، کانال ریشه به ترمیم دندان کمک می کند. اگر شکستگی زود هنگام تشخیص داده شود، قبل از شکستن دندان، ممکن است یک انله روی کاسپ ترک خورده قرار گیرد.
دندان ترک خورده
دندان ترک خورده شکستگی ناقصی است که از سطح جویدنی دندان منشأ می گیرد و به صورت عمودی به سمت ریشه دندان کشیده می شود. هنگامی که مینای دندان ترک می خورد، باعث حرکت ناحیه ترک خورده می شود و باعث تحریک ناحیه پالپ می شود. در نهایت آسیب کافی به پالپ وارد می شود تا جایی که دندان نمی تواند بهبود یابد، که منجر به درد نامنظم می شود.
این درد می تواند از حساسیت با دمای شدید و جویدن تا درد مداوم و طولانی که فرد را در شب بیدار نگه می دارد متغیر باشد. نیروهای اکلوزال بیش از حد – نیرویی که هنگام بسته شدن یا سفت شدن فک ها به دندان های مقابل وارد می شود – بزرگترین عامل ایجاد ترک خوردگی دندان است. یک دندان ترک خورده بیشتر روی سطح جونده متمرکز است. از آنجایی که دندان ترک خورده به سمت ریشه پیش می رود، احتمال پاتوز ریشه (بیماری ریشه دندان) بیشتر است.
آیا ترک خوردن دندان ها دردناک است
در بسیاری از موارد، ترک خوردن دندان ها میتوانند دردناک باشند، اما این وضعیت بستگی به عمق ترک، محل قرار گرفتن ترک و میزان تحریک و التهاب دارد. ترکهای کوچک و سطحی ممکن است بدون هیچ گونه درد یا تنش به نظر رسانده شوند. اما در صورتی که ترک به عمق دندان نفوذ کرده و به نخاع دندان رسیده باشد، ممکن است درد و حساسیت شدیدی ایجاد کند.
در برخی موارد، وقتی غذاها و نوشیدنیها وارد ترک شده و به نخاع دندان تحریک کنند، این باعث درد شدید و حتی حساسیت به گرما یا سرما میشود. همچنین، اگر ترک منجر به التهاب و عفونت در داخل دندان شود، ممکن است باعث درد شدید و نیاز به مداخله پزشکی فوری شود.
بنابراین، اگر دارای دندانی با ترک هستید و حس میکنید که درد و یا حساسیت افزایش یافته است، بهتر است بدون تأخیر به دندانپزشک مراجعه کرده و مشکلات خود را مطرح کنید. درد دندانی ممکن است نشانه مشکل جدیتری باشد که نیاز به درمان دارد و بهتر است توسط متخصصان تشخیص داده شود.
تشخیص ترک خوردن دندان ها
ترک خوردن دندان ها چیزی است که دندانپزشکان به طور مرتب با آن مواجه می شوند. اگر به موقع تشخیص داده شود، معمولاً می توان با یک روش دندانپزشکی یا ریشه دندان مشکل را حل کرد. برای جلوگیری از ترک خوردن دندان، هنگام خوردن غذاهای سفت احتیاط کنید و آهسته بجوید. اگر دندان قروچه می کنید، از دندانپزشک خود در مورد محافظ دهان شبانه برای محافظت بپرسید.
اگر ورزش های تماسی انجام می دهید، از محافظ دهان استفاده کنید. با پرهیز از نوشیدنیهای شیرین و غذاها و نوشیدنیهای بسیار اسیدی از مینای دندان خود مراقبت کنید – هر چه مینای دندان شما قویتر باشد، دندانهای شما کمتر مستعد شکستگی خواهند بود. چک آپ های منظم دندانپزشکی را انجام دهید تا مطمئن شوید که هر گونه مشکل احتمالی در اوایل تشخیص داده می شود.
اگر در هنگام گاز گرفتن یا جویدن درد دارید یا حساسیت به دما افزایش یافته است، ممکن است دندان ترک خورده باشد. آن را نادیده نگیرید. برای ارزیابی دندان و جلوگیری از عوارض بیشتر با دندانپزشک خود قرار ملاقات بگذارید.